یکی از مهم‌ترین گزینه‌هایی که در ساخت و یا خرید و اجاره خانه‌ها، شرکت‌ها و غیره اهمیت دارد، وجود یا عدم وجود آسانسور در آن است. این وسیله کاربردی، محبوب و به ظاهر ساده، به کمک خیلی از افراد، خصوصا سالمندان و افراد ناتوان جسمی شتافته و به همین دلیل از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم برخوردار است.
اگر قرار باشد که آسانسور را به طور خلاصه تعریف کنیم، باید گفت که آسانسور، یک وسیله برای جابه‌جایی یا بالا و پایین بردن افراد میان طبقات یک ساختمان است.
این وسیله، امروزه در اکثر مراکز و ساختمان‌های اداری، تجاری، مسکونی و … به کار می‌رود و نقش مهمی را در زندگی روزمره افراد ایفا می‌کند.
اما باید دانست که تنها وجود آسانسور و نقل و انتقال با آن کافی نیست؛ بلکه در این میان یک نکته بسیار مهم و حیاتی وجود دارد و آن هم نصب آسانسور و راه‌اندازی آن است.
به جرات می‌توان گفت، آنچه که استفاده از این وسیله را ایمن می‌کند و در واقع خیال استفاده‌کننده را آسوده می‌سازد، نصب دقیق آن است. نصب آسانسور نیازمند تخصص و همچنین مراحلی است که استفاده از آن را راحت‌تر می‌کند و اعتماد افراد را برای استفاده از آن جلب می‌کند. از آنجایی که آسانسورها از جمله وسایلی هستند که هر روزه به طور مستمر و همیشگی از آن استفاده می‌شود، بهتر است پیش از استفاده به شکل درست و دقیق نصب گردد. کوتاهی در نصب درست آسانسور و ضعف در مراحل راه‌اندازی آن، می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به وجود می‌آورد.
برای آشنایی بیشتر با نصب آسانسور، راهکارها و مراحل مختلف آن، در ادامه با ما همراه باشید:
چرا نصب آسانسور مهم است
اگر از متخصصان این حوزه درباره اهمیت نصب و راه‌اندازی آسانسور بپرسید، قطعا یکی از اولین چیزهایی که از آن‌ها خواهید شنید، بحث ایمنی و طول عمر آسانسور است.
گاهی پیش می‌آید که علی‌رغم خرید قطعات اولیه مرغوب و مناسب، آسانسور کارایی لازم را ندارد و یا به مرور زمان و میزان استفاده، دچار خرابی و کم‌کاردی می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که تنها وجود قطعات خوب و به اصطلاح مرغوب برای استفاده از یک آسانسور کافی نیست و نحوه نصب آسانسور یکی از مهم‌ترین موارد در این میان به شمار می‌رود.
اگر آسانسور ساختمان را بدون توجه به مراحل نصب و در غیبت یک استادکار ماهر، راه‌اندازی کنید، قطعا به مشکلات بعدی برمی‌خورید که بازیابی مجدد آن وقت و هزینه زیادی را می‌طلبد.
نصب آسانسورها و راه‌اندازی آن‌ها به طرق مختلفی انجام می‌گیرد که بسته به نوع آن‌ها، اعم از آسانسورهای بدون کابین و یا کابین دار متفاوت است.
هر آسانسور بنابر شرایط نصب، محیط و کاربرد آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. اما نکته مهم این است که آسانسور از هر نوعی که باشد و با هر کاربری و کارکردی، نیازمند نصب صحیح، اصولی و درست است که موجب حفظ جان افراد استفاده کننده از آن می‌شود.
در ادامه به معرفی انواع آسانسور، کارکرد هر یک و مراحل نصب آن‌ها پرداخته‌‌ایم.
انواع آسانسورها
آسانسورها از نظر نیروی محرکه به دو دسته مختلف تقسیم می‌شوند. آسانسورهای کششی و آسانسورهای هیدرولیکی از این دو دسته به شمار می‌روند.
اما پیش از آن که به توضیح انواع آسانسورها بپردازیم، باید بدانیم که تعیین محل قرارگیری آسانسور در هر ساختمان یک کار ضروری است. پس از آن که محل نصب آسانسور را مشخص کردید، می‌توانید با توجه به مکان، میزان ظرفیت، کاربرد و نوع برق (تک‌فاز یا سه‌فاز) نوع آسانسور خود را تعیین کنید.
آسانسور کششی
یکی از انواع آسانسورها که بسیار نیز پرکابرد هستند، آسانسورهای کششی است. در این آسانسور که از انواع قدیمی آسانسورها نیز به شمار می‌رود، کابین، وزنه‌هایی که به سیم بکسل‌ها متصل است و قرقره‌ای بزرگ به نام فلکه به کار رفته است.
در آسانسورهای کششی، نیروی محرکه از طریق اصطکاک بین سیم بکسل و شیار فلکه کششی به وجود می‌آید و از این طریق موجب حرکت آن می‌شود.
آسانسور کششی در چه مواردی استفاده می‌شود
از آنجایی سرعت این نوع آسانسورها زیاد است، بنابراین جزو ایده‌آل‌ترین آسانسورها در ساختمان‌های مرتفع است. با نصب آسانسور از نوع کششی، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی می‌شود.
نکته مهم درباره استفاده از آسانسورهای کششی این است که هر ماه باید سیم بکسل آن‌ها و فلکه هرزگردشان توسط یک سرویس‌کار ماهر بررسی شود تا از ایجاد خطرات احتمالی جلوگیری به عمل آید.
آسانسور هیدرولیکی
یکی دیگر از انواع آسانسورها، آسانسور هیدرولیکی است که در اصطلاح به آن آسانسور جکی نیز گفته می‌شود.
نصب آسانسور هیدرولیکی نیز همانند دیگر آسانسورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در صورت بی‌توجهی یا کم‌توجهی به آن، می‌تواند پیامدهای زیانبار جانی و مالی زیادی را به دنبال بیاورد.
این نوع آسانسورها با فشار روغن کار می‌کنند و نیروی محرکه آن‌ها از طریق سیلندر و پیستون اعمال می‌شود. همچنین برای ساختمان‌های کم‌ارتفاع بسیتر مناسب است و برای نصب و راه‌اندازی آن نیازی به موتورخانه نیست.
اکثر افراد به نصب آسانسور هیدرولیکی تمایل بیشتری دارند و آن هم به دلیل مزیت‌هایی است که در این نوع آسانسور وجود دارد. از جمله: عدم نیاز به موتورخانه، حرکت نرم، صدای بسیار کم، صرفه‌جویی در مصرف انرژی، استهلاک کمتر، سهولت تعمیر و عیب‌یابی و … .
نصب آسانسور پس از در نظر گرفتن جا و ابعاد آن در ساختمان، بسیار اهمیت دارد که شامل چهار بخش زیر می‌شود:
_ آهن کشی آسانسور
_ نصب در و ریل آسانسور
_ نصب موتور آسانسور
_ سیم کشی آسانسور
در ادامه مختصری از کارکردهای هر یک از موارد بالا را می‌خوانید:
آهن کشی
آهن کشی آسانسور در واقع اصطلاحی است که به اسکلت‌بندی آسانسورها اطلاق می‌شود. در این مرحله، اسکلت‌ها و شاسی درون چاهک نصب و از تیرآهن، نبشی، پلیت، ناودانی و… استفاده می‌شود. آهن کشی چاه آسانسور موجب می‌شود که موقعیت قرارگیری ریل‌های کابین آسانسور و ریل‌های وزنه تعیین شود و این قطعات به درستی در محل اصلی خود قرار گیرند.
نصب در و ریل آسانسور
در این مرحله از کار نصب آسانسور بدنه آسانسور فیکس می‌شود. همچنین برای هر طبقه یک در جداگانه تعبیه می‌گردد و ساخت سقف چاه آسانسور صورت می‌گیرد.
نصب موتور آسانسور
در این مرحله نیز که در واقع مهم‌ترین مرحله به شمار می‌رود، به سراغ نصب موتور آسانسور می‌رویم. نکته مهم در اینجا این است که موتور آسانسور به دو نوع گیربکس‌دار و بدون گیربکس تقسیم می‌شود. موتور آسانسور از هر نوعی که باشد، باید به شکل اصولی و درست، توسط سرویس‌کار آسانسور نصب و راه‌اندازی شود تا حرکت آن نرم، راحت و بدون خطر باشد.
سیم کشی آسانسور
در مرحله سیم کشی نیز که آخرین مرحله از مراحل چهارگانه نصب آسانسور را در بر می‌گیرد، سیم‌ها باید به درستی میان موتور آسانسور، موتورخانه و دیگر اجزای آن ارتباط برقرار کند. یک نقص فنی کوچک یا غفلت و بی‌توجهی در این مرحله می‌تواند زیان‌های جانی و مالی غیرقابل جبرانی همانند آتش‌سوزی یا برق گرفتگی را به بار آرود.
این مرحله که با ظرافت و دقت خاصی انجام می‌گیرد، شامل نصب کابل برق سه فاز از کنتور تا موتور خانه، نصب سیم ارت، تعیین اندازه کابل بر اساس فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز، تامین روشنایی موتور خانه، نصب پریز، فیوز و … می‌شود.
موتورخانه؛ قبل تپنده آسانسور
یکی از نکات مهم در نصب آسانسور احداث موتورخانه آن است. موتورخانه در حقیقت قلب تپنده آسانسور به شمار می‌رود. موتورخانه آسانسور باید براساس ابعاد تعیین شده در نقشه اولیه احداث شود. بنابراین مهم است که اندازه آن به طور دقیق و براساس نیاز و استفاده و همچنین کاربرد آن مشخص گردد. احداث موتورخانه هر آسانسور باید با روش‌های دقیق، اصولی و به دست استادکاران ماهر و متخصصان انجام گیرد.
لازم است به این نکته توجه شود که باید حداقل ارتفاع موتورخانه ۲ متر و فاصله کف اولین توقف تا زیر سقف موتور خانه بیشتر از ۶ متر باشد.
امروزه به دلیل استقبال زیاد افراد از آسانسور و استفاده از آن، احداث، نصب و راه‌اندازی این وسیله به شکل قابل توجهی رشد یافته و می‌توان گفت که به یکی از پر درآمدترین مشاغل و حرفه‌های دنیا تبدیل شده است. چنانچه آسانسور منزل، محل کار و … شما، به درستی نصب شده باشد، می‌توانید از صحت و سلامتی آن مطمئن باشید و با خیال راحت جا به جا شوید. پس مرحله نصب را جدی بگیرید و پیش از استفاده، از اصولی بودن آن اطمینان پیدا کنید. چنانچه در ساختمان مسکونی، اداره و یا دیگر مکان‌هایی که به طور مرتب با آن‌ها در ارتباط هستید، از آسانسور استفاده می‌کنید، نحوه نصب آن را یک ضرورت بدانید و همچنین از طریق مدیر ساختمان از سالم بودن آن باخبر شوید. اگر نصب آسانسور را به طور دقیق و با ظرافت انجام دهید و برای این کار با یک فرد متخصص مشورت کنید، می‌توانید مطمئن باشید که رفت و امد و استفاده از این وسیله جانتان را به خطر نمی‌اندازد.